Η Ραφίκα Σαουίς και ο Μιχάλης Αργυρού σε μια 8ωρη περφόρμανς στη Νέα Υόρκη

Στο «WASTELAND» ερευνούν τον κενό τόπο που δημιουργείται ανάμεσα στην επιθυμία και στην πραγματικότητα.

Μιχάλης Αργυρού αποτυπώνει σε μια διαδραστική εγκατάσταση άνυδρης γης και πάγου την Έρημη Χώρα. 

Σε βωμό πάγου βρίσκεται εγκλωβισμένος ένας άνθρωπος. Δεν είναι ούτε γυναίκα, ούτε άντρας. Στον βωμό πάγου υπάρχουν εσοχές στις οποίες το κοινό θα μπορεί να εναποθέτει ένα κερί (ευχή) για να βοηθήσει τον άνθρωπο να απεγκλωβιστεί. Ο βωμός θα λιώσει εντός είκοσι ημερών με τη βοήθεια του κοινού και ο άνθρωπος θα αναγεννηθεί.

Όπως λέει ο ίδιος ο καλλιτέχνης, το εννοιολογικό πλαίσιο της εγκατάστασης είναι «η ευχή για μεταμόρφωση μιας νεκρής ψυχής, μιας ανήμπορης σάρκας, κρυμμένης μέσα στο παγωμένο περίβλημα της κανονικότητας σε έρημο άγονο τόπο χωρίς πραγματική ζωή. Μια αναγέννηση της ύπαρξης. Η συμμετοχή των ανθρώπων στην αναγέννηση της ύπαρξης είναι καθοριστική. Η αποδοχή της κοινής πραγματικότητας αποδυναμώνει την παγωμένη κανονικότητα. Μόλις ο πάγος λιώσει, η Ραφίκα Σαουίς (άνθρωπος μέσα στον πάγο) θα επιτελέσει μια 8ωρη περφόρμανς για την αναγέννηση της ύπαρξης».

100 χρόνια από την Έρημη Χώρα και 70 χρόνια από το εξώδικο του T.S Έλιοτ στον Καναδό καθηγητή Τζον Πίτερ, όταν εκείνος δημοσίευσε το άρθρο του στο περιοδικό Essays in Criticism, υποστηρίζοντας πως η άγονη γη είναι μια ελεγεία για τον αγαπημένο του νεκρό, η Ραφίκα Σαουίς και ο Μιχάλης Αργυρού ερευνούν τον κενό τόπο που δημιουργείται ανάμεσα στην επιθυμία και στην πραγματικότητα, αλλιώς την έννοια της μετάβασης κατά την οποία τα πάντα είναι δυνατά.

Η εγκατάσταση μάς βάζει σε ένα περιβάλλον όπου όλα τα θέλω μας βρίσκονται θαμμένα στο χώμα, γύρω από τον παγωμένο βωμό της ψεύτικης εικόνας μας, που φιλάει από την αρχή μέσα του την ανθρώπινη μορφή μας, σκεπασμένη με τις λέξεις που μας έδωσαν σχήμα.

«Σε ένα σήμερα που τα πάντα μοιάζουν να είναι κανονικά, επηρεασμένα από την συνήθεια της επανάληψης, οι άνθρωποι ζούμε σε ένα εικονικό περιβάλλον προσποιούμενοι ότι γνωρίζουμε ο ένας τον άλλον, μεταφέροντας μόνο τον φόβο της διαφορετικότητας στις συνειδήσεις μας, πιστεύοντας ότι η διαφορετικότητα είναι το πρόβλημα και όχι η αποδοχή της. Ο φόβος να αφεθώ στην αλήθεια μου.

Η εγκατάσταση μάς βάζει σε ένα περιβάλλον όπου όλα τα θέλω μας βρίσκονται θαμμένα στο χώμα, γύρω από τον παγωμένο βωμό της ψεύτικης εικόνας μας, που φιλάει από την αρχή μέσα του την ανθρώπινη μορφή μας, σκεπασμένη με τις λέξεις που μας έδωσαν σχήμα. Ο επισκέπτης καλείται να προχωρήσει προς τον βωμό και να ανάψει ένα κερί ευχής για την αναγέννηση της ύπαρξης. Ο πάγος λιώνει από τη ζέστη της αλήθειας των ευχών. Το άγονο χώμα γεμίζει βλάστηση, αποκαλύπτοντας την ανθρώπινη μορφή πάνω στην οποία καθρεφτίζεται ο θεατής, δίνοντας της ζωή, ώστε να δοκιμάσει όλες τις θαμμένες διαφορετικότητες ανάμεσα στους δήθεν κανονικούς» λέει ο Μιχάλης Αργυρού.

Η περφόρμανς για τη Ραφίκα Σαουίς, που συμβολίζει τον άνθρωπο μέσα στην παγωμένη κυψέλη, αντλεί το υλικό της από την αναγέννηση της ταυτότητας. Ποιος είμαι τελικά και πώς προσδιορίζω τον εαυτό μου. Όσο ο άνθρωπος βρίσκεται «φυλακισμένος» μέσα σε μια παγωμένη κυψέλη, βρίσκει τη ζωή του μέσα σε μια διαρκή συντήρηση. «Για να μπορέσει να υπάρξει ελεύθερα ένας άνθρωπος χρειάζεται την αποδοχή της όποιας διαφορετικότητάς του. Όλοι είμαστε διαφορετικοί. Η έννοια διαφορετικότητα είναι πολυδιάστατη και περιλαμβάνει ιδεολογήματα και λέξεις-κλειδιά όπως: ξένος, διαφορετικός, ομοιότητα, διατομικές, διαομαδικές και ενδοατομικές διαφορές, συνοχή, αποδοχή, συνύπαρξη, ενσωμάτωση, αφομοίωση, συλλογικότητα, συνεργασία, σύγκρουση, άτομο, προσωπική ταυτότητα, αυτοεικόνα, αυτοεκτίμηση, προσωπική εξέλιξη, προκαταλήψεις και στερεότυπα, ξενοφοβία».

«Σαν έμβρυο που μόλις γεννήθηκε», λέει η Ραφίκα Σαουίς, «ξεθάβω στοιχεία της ταυτότητάς μου από το χώμα, τα φέρνω στην επιφάνεια και αυτά αποκαλύπτουν πώς προσδιορίζω τον εαυτό μου και πώς θέλω να είμαι. Τα στοιχεία αυτά με μεταμορφώνουν σε όλα αυτά που είμαι».

Η βραβευμένη ηθοποιός, περφόρμερ και σκηνοθέτις Ραφίκα Σαουίς έχει παρουσιάσει έργα της στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ως περφόρμερ έχει παρουσιάσει έργα της στην Ελλάδα, στο Βερολίνο, στο Μεξικό, στη Νέα Υόρκη, στο Πουέρτο Ρίκο, συνεργαζόμενη με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (NYU), την γκαλερί Publica, το Herbstaslon Festival (Maxim Gorki), το Μουσείο Μπενάκη και το ΕΚΟΜΕ. Έχει επίσης κερδίσει το grant του Οργανισμού ΝΕΟΝ, το βραβείο Υποτροφίας Ίψεν, καθώς και το βραβείο καλύτερης ερμηνείας από τα «Queer Theatre Awards» το 2018. Είναι μέλος του Directors Lab Lincoln Theater Center στη Νέα Υόρκη και του YCA του Γερμανικού Θεάτρου Maxim Gorky.

Το «WASTELAND» θα παρουσιαστεί από τις 13 έως τις 23 Ιανουαρίου στη Νέα Υόρκη, στο Undercurrent Art Space, σε επιμέλεια Σωζήτας Γκουντούνα.